อันตรายจากการใช้สารเป็นพิษ

การใช้สารพิษอย่างไม่ถูกต้องมีอันตรายต่อมนุษย์และสิ่งแวดล้อมนี้
1. ทำให้เกิดอันตรายต่อผู้ใช้โดยตรง
ได้แก่
เกษตรกรผู้ประกอบอาชีพในโรงงานที่เกี่ยวข้องกับการใช้สารพิษและประชาชนทั่ว
ๆ ไป ทั้งนี้เนื่องมาจากขาดความรู้เข้าใจในการใช้และป้องกันอันตรายจากสารพิษอย่างถูกต้อง
จึงทำให้เกิดอุบัติเหตุ เช่น
สารพิษที่ใช้อาจถูกร่างกายของผู้ใช้หรือหายใจเอาก๊าซพิษที่รั่วสู่บรรยากาศเข้าไปทำให้เกิดอันตรายหรือเจ็บป่วยถึงชีวิตได้ในทันที
หรือสะสมสารพิษในส่วนต่าง ๆ ของร่างกาย
ทำให้สุขภาพทรุดโทรม เกิดโรคภัยร้ายแรงขึ้นได้ภายหลัง
2. ทำให้เกิดอันตรายต่อชีวิตและสุขภาพอนามัยของประชาชน
และสิ่งมีชีวิตที่อาศัยอยู่ในบริเวณใกล้เคียงกับแหล่งที่มีการใช้สารพิษ
ทั้งนี้เนื่องจากสารพิษที่ใช้หรือที่เกิดจากกระบวนการผลิตถูกปลดปล่อยออกสู่สิ่งแวดล้อมรอบ
ๆ ในปริมาณสูงจนอาจเกิดอันตรายต่อผู้ที่อยู่อาศัยบริเวณรอบ
ๆ ซึ่งต้องรับสารพิษเข้าไปอย่างหลีกเลี่ยงไม่ได้
3. ทำให้สภาวะสมดุลตามธรรมชาติเสียไป
เนื่องจากศัตรูธรรมชาติ เช่น ตัวห้ำ
ตัวเบียฬ
ที่มีประโยชน์ในการป้องกันกำจัดศัตรูพืช
ศัตรูมนุษย์และสัตว์ถูกสารพิษทำลายหมด
ไป แต่ขณะเดียวกันศัตรูที่เป็นปัญหา
โดยเฉพาะพวกแมลงศัตรูพืชสามารถสร้างความ
ต้านทานสารพิษขึ้นได้ทำให้เกิดปัญหาการระบาดเพิ่มมากขึ้น
หรือศัตรูพืชที่ไม่ค่อย
ระบาด ก็เกิดระบาดขึ้นมาเป็นปัญหาในการป้องกันกำจัดมากขึ้น
4. ทำให้เกิดอันตรายต่อชีวิตของนก
ปลา สัตว์ป่าชนิดต่าง
ๆ แมลงที่มีประโยชน์ เช่น
ผึ้ง พบว่ามีปริมาณลดน้อยลงจนบางชนิดเกือบสูญพันธุ์
ทั้งนี้เนื่องจากถูกทำลายโดยทางพิษที่ได้รับเข้าไปทันที
หรือสารพิษที่สะสมในร่างกายของสัตว์เหล่านั้น
มีผลให้เกิดความล้มเหลวในการแพร่ขยายพันธุ์
5. ทำให้เกิดอันตรายแก่สิ่งมีชีวิต
และมนุษย์ในระยะยาว
เนื่องจากการได้รับสารพิษซึ่งกระจายตกค้างอยู่ในอาหารและสิ่งแวดล้อม
เข้าไปสะสมไว้ในร่างกายทีละน้อยจนทำให้ระบบ
และวงจรการทำงานของร่างกายผิดปกติ
เป็นเหตุให้เกิดโรคอันตรายขึ้นหรือบางครั้งอาจทำให้เกิดการกลายพันธุ์หรือเกิดความผิดปกติในรุ่นลูกหลานขึ้นได้
6. ทำให้เกิดความสูญเสียทางเศรษฐกิจขึ้นกับประเทศชาติ
เนื่องจากการเจ็บไข้ได้ป่วยของประชาชนทำให้ไม่สามารถทำงานได้เต็มที่
และยังต้องเสียค่าใช้จ่ายในการรักษาพยาบาลอีกด้วย
นอกจากนี้ยังมีปัญหาไม่สามารถส่งอาหารผลิตผลและผลิตภัณฑ์การเกษตรออกไปจำหน่ายยังต่างประเทศได้
เนื่องจากมีสารพิษตกค้างอยู่ในปริมาณสูง
เกินปริมาณที่กำหนดไว้ทำให้สามารถที่จะนำมาพัฒนาประเทศ
7. ทำให้เกิดความเสียหายต่อคุณภาพของสิ่งแวดล้อมที่ดี
ปริมาณสารพิษที่ถูกปล่อยและตกค้างอยู่ในสิ่งแวดล้อม
เช่น สารพิษโลหะหนักในแหล่งน้ำ
หรือก๊าซพิษที่ผสมอยู่ในชั้นบรรยากาศทำให้
คุณภาพของสิ่งแวดล้อมเสียหายไม่เหมาะสมต่อการดำรงชีวิตของสิ่งมีชีวิต
วิธีการป้องกันสารเป็นพิษ

1. พยายามหลีกเลี่ยงการใช้สารเป็นพิษเพื่อกิจกรรมต่าง
ๆ
2. ควรศึกษาให้เข้าใจถึงอันตรายและวิธีการใช้สารเคมีแต่ละชนิด
3. ใช้เครื่องมือ อุปกรณ์ เพื่อการป้องกันอันตรายขณะที่มีการทำงานหรือเกี่ยวข้องกับสารเคมี
4. ควรมีการตรวจสุขภาพ สำหรับผู้ที่ทำงานเกี่ยวข้องกับสารเคมีอย่างน้อยปีละครั้ง
5. หลีกเลี่ยงการอยู่ใกล้บริเวณที่มีการใช้สารเคมีเพื่อป้องกันสารเป็นพิษเข้าสู่ร่างกายทางปาก
จมูก และผิวหนัง
6. เมื่อมีการใช้สารเคมี
ควรอ่านฉลากกำกับโดยตลอดให้เข้าใจก่อนใช้
และต้องปฏิบัติตามคำเตือนและข้อควรระวังโดยเคร่งครัด
7. อย่าล้างภาชนะบรรจุสารเคมีหรืออุปกรณ์เครื่องพ่นยาลงไปในแม่น้ำ
ลำธาร บ่อ คลอง ฯลฯ
8. ภาชนะบรรจุสารเคมีเมื่อใช้หมดแล้วให้ทำลายและฝังดินเสีย
9. ให้ความร่วมมือกับทางราชการในการควบคุมตลอดจนการเผยแพร่ประชาสัมพันธ์
ที่มา
: รวบรวมจาก หนังสือการอนุรักษ์สิ่งแวดล้อม กรมส่งเสริมคุณภาพสิ่งแวดล้อม กระทรวงวิทยาศาสตร์ เทคโนโลยีและสิ่งแวดล้อม